Snoepje van de week
Het klinkt misschien wat overdreven, misschien zelfs wat pathetisch, maar met de naderende teloorgang van Vroom en Dreesmann komt ook een eind aan een tijdperk – mijn jeugd. De namen uit die periode zijn voor veel generatiegenoten een bron van herkenning. Ik noem een reeks en u ziet de winkels of de logo’s voor uw geestesoog verschijnen: Peek en Cloppenburg, de Bonnetterie, Lampe, Voss, Simon de Wit, De Gruyter, Vege en Vivo.
De namen noemen roept smaken, geuren, geluiden en herinneringen op aan vroeger, aan de vorige eeuw. Samen met mijn moeder op woensdagmiddag thee drinken bij de Bonnetterie in de stad was, zoals dat modern heet een ‘beleving.’ Elke week op woensdagmiddag met haar naar De Gruyter voor versgemalen koffie. De prachtige aankleding van deze winkel met aan de wanden tegeltableaus met koeien in het landschap, de grote, in de muur weggewerkte koffiesilo’s met koperbeslag, de bonen werden gemalen in de knalrode molen waardoor de winkel geurde. En natuurlijk: het snoepje van de week.
Het waren allemaal winkels met een duidelijk concept, winkels met een smoel die het straatbeeld bepaalden in de na-oorlogse jaren. Langzaam, tegen het eind van de eeuw zakten ze weg in vergetelheid of werden ze opgeslokt door een andere onderneming – zoals Simon de Wit werd opgepeuzeld door streekgenoot Albert Heijn.
Het waren mijn jaren, mijn jeugdjaren, mijn jaren van groei en bloei, de jaren dat een Nederlands voetbalteam nog de Europacup kon winnen. Geen mobiele telefoons, geen Apple, niks digitaal, nog geen streepjescode te zien.
Ik lees nu Gouden Jaren, het prachtige boek over die vervlogen tijd, geschreven door Annegreet van Bergen. Ik zwelg er in, kijk naar de foto’s vol geschiedenis en droom weg naar vroeger… naar ons huis waar een kolenkachel was voor de verwarming, waar in de winter de ijsbloemen op de ramen stonden en waar ik op zaterdagavond eerst, en daarna mijn zus, in de teil in de keuken werd schoongeboend voordat we een uurtje naar die ene Nederlandse zender mochten kijken. Met daarop: Willy en Willeke Alberti met hun zaterdagavondshow. “Dag mevrouw, dag meneer” etc. etc.
Word je sentimenteler als je ouder wordt? Het lijkt erop. Als ik met mijn zus telefoneer dan gaat het tegenwoordig wel erg vaak over vroeger en zelden nog over nu. Niet dat ik me eraan erger, ik constateer slechts. Zo werk het blijkbaar. Je schuift langzaam op om plaats te maken voor anderen, voor andere gewoonten, andere muziek, ander sentiment en andere herinneringen. Wij, mijn zus en ik, delen er vele waaronder V en D. Ik heb ’tig’ baantjes gehad in mijn leven maar nooit bij dit concern. Mijn zus wel. Als middelbare scholiere. Ik zie haar blauwwit gestreepte blouse voor me waarin ze moest verschijnen op haar werk op zaterdagmiddag. Ik voel opnieuw de boosheid van mijn moeder toen mijn zus vertelde over haar sollicitatie. De mevrouw van V en D had gevraagd of ze katholiek was, want dat zag men toch wel graag bij de Vroompjes. Nee, had mijn zus gezegd, wij zijn niks en dat willen we ook graag zijn en blijven. Mijn moeder, een van de fanatiekste atheïsten die ik heb gekend was trots op haar dochter vanwege het antwoord en woest over de “impertinente” vraag van V en D. Ondanks het antwoord mocht mijn zus er toch komen werken.Ik denk overigens niet uit een plots ruimhartig religieus beleid van de onderneming maar V en D had domweg medewerksters nodig om de toen nog vele klanten te kunnen bedienen.
Ik bedenk me overigens net dat de eigenaren van de ondernemingen die ik aan het begin noem allemaal behoorden tot het katholieke volksdeel. Allemaal ten onder gegaan zoals ook de kerken zijn leeggestroomd. Met als uitzondering de broertjes Brenninkmeijer, handelend onder de naam C & A. Die hebben in de afgelopen eeuw een godsvermogen opgebouwd waarmee het hele nageslacht tot in lengte van dagen zonder problemen rond kan komen.
O ja, weet u nog. Als je vroeger op de tribune bij het voetballen een zakjes chips bestelde vroeg de verkoper of je er zout bij wilde. Zout ja, apart verpakt in een mooi vierkant glimmend blauw cellofaanpapier. Een prachtige herinnering aan een geweldige tijd.
(Mijn lief, wat word ik een sentimentele oude man….)